Od 1 stycznia 2025 r., na skutek wejścia w życie unijnej dyrektywy, w całej Polsce obowiązują nowe wytyczne odnośnie selektywnego zbierania odzieży i tekstyliów. Odpadów tych nie  można już umieszczać w czarnym pojemniku na odpady zmieszane (resztkowe), będą one za to przyjmowane w Punktach Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK i MPSZOK).
 

Jak wcześniej postępowaliśmy z niechcianą odzieżą i tekstyliami?
Do 31 grudnia 2024r. w Polsce odzież i tekstylia, co do zasady, nie były objęte systemem selektywnej zbiórki odpadów. Ubrania, koce, torebki, firanki czy buty wrzucano najczęściej do czarnego pojemnika, czyli traktowano jako odpad zmieszany. Ponadto wszelkiego rodzaju fundacje czy organizacje pozarządowe typu „Caritas” przyjmowały niepotrzebną odzież, koce, ręczniki. PCK natomiast prowadziło zbiórkę w specjalnych, oznaczonych pojemnikach. Część zebranych w ten sposób rzeczy dostawało „drugie życie”, część wykorzystywana była do produkcji tzw. czyściwa.

Co zmusza nas do zmian? 
W związku z rosnącą ilością odpadów tekstylnych i ich negatywnego oddziaływania na środowisko Unia Europejska zatwierdziła dyrektywę, w myśl której wszystkie Państwa członkowskie obowiązane są od 1 stycznia 2025 r. do prowadzenia selektywnej zbiórki wyrobów tekstylnych. Okazuje się bowiem, iż kupujemy co roku średnio 26 kg i usuwamy około 11 kg tekstyliów i odzieży. Recyklingowi poddaje się tylko 1 proc. niechcianej odzieży, reszta jest spalana bądź składowana. Warto podkreślić również, iż produkcja tekstyliów i odzieży jest bardzo kosztownym procesem, wymaga bowiem zużycia dużej ilości wody, a także gruntów pod uprawę bawełny czy innych włókien. Produkcja jednej koszulki pochłania 2700 litrów wody słodkiej, czyli tyle, ile średnio wystarcza jednej osobie na 2,5 roku. Nie bez znaczenia jest również fakt uwalniania mikroplastiku z włókien wykonanych z poliestru.

Czego dotyczy powyższa zmiana? 
Pod pojęciem odpadu typu odzież rozumiemy: 
•    ubrania – odzież codzienna, sportowa, okrycia wierzchnie (typu kurtki, kożuchy)
•    obuwie
•    bielizna
•    odzież dziecięca, pieluchy tetrowe
•    akcesoria tj. czapki, kapelusze, krawaty, apaszki
•    galanteria skórzana i skóropodobna, w tym torebki, portfele, paski

Jako tekstylia traktujemy:
•    koce
•    firany, zasłony
•    obrusy
•    kołdry i poduszki syntetyczne
•    ręczniki
•    pościele
•    pluszaki i inne zabawki tekstylne (ale niestanowiące elektroodpadów)
•    śpiwory

Jak minimalizować ilość odpadów tekstylnych i odzieży? 
Istnieje kilka sposobów na to, by zmniejszyć ilość wytwarzanych odpadów tekstylnych. Nasze propozycje są następujące: 
•    kupuj odpowiedzialnie – czyli tylko to, co naprawdę potrzebujesz,
•    dobre rzeczy przekaż potrzebującym, znajomym, rodzinie, możesz też je sprzedać lub wymienić,
•    naprawiaj, przerabiaj i dbaj o odzież, obuwie by służyły Ci jak najdłużej.

Co w takim razie możemy zrobić z odpadami tekstylnymi i odzieżą od 1 stycznia? 
Tylko zniszczona i zużyta odzież powinna zostać wyrzucana. Niepotrzebne ubrania, ale zdatne do użytku powinny dostać drugie życie. Istnieje szereg możliwości na nadanie drugiego obiegu dobrej jakości tekstyliom poprzez:

• wrzucenie do kontenerów PCK (gdzie część dostaje nowe życie, a część gorszej jakości trafia np. do produkcji czyściwa),
• oddanie do fundacji, które na terenie gminy organizują zbiórki odzieży i tekstyliów - niektóre zostawiają w naszych skrzynkach informacje o dacie organizowanej zbiórki, wystarczy we wskazanym terminie wystawić worki,
• oddanie do punktów recyklingowych w sieciówkach - niektóre firmowe sklepy prowadzą takie akcje,
• skorzystanie z grup społecznościowych na Facebooku, gdzie mieszkańcy mogą wystawiać niepotrzebne już rzeczy, w tym odzież i tekstylia,
• skorzystanie z serwisów np. ubraniadooddania.pl, gdzie można bezpłatnie nadać paczkę z odzieżą i innymi akcesoriami i wskazać na którą organizację charytatywną organizator zbiórki ma przekazać pieniądze. Za każde 10 kilogramów pozyskanych rzeczy organizacje otrzymują 5 zł,
• nadanie „Ekozwrotu” przez paczkomat,
• sprzedanie przez internetowe platformy sprzedażowe.
   

Kary
Na koniec warto zaznaczyć, iż za brak przestrzegania obowiązku selektywnej zbiórki odzieży i tekstyliów grozi podwyższona opłata za gospodarowanie odpadami stanowiąca dwukrotność podstawowej stawki. Przypomnijmy, że od 1 stycznia opłata za gospodarowanie odpadami wynosić będzie 38 zł od mieszkańca, a w przypadku naruszenia segregacji będzie to kwota 76 zł od osoby.