Zgodnie z art. 64 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym w celu wspólnego wykonywania zadań publicznych gminy mogą tworzyć związki międzygminne. Na tej podstawie powstał Związek Międzygminny "Czysty Region", którego działalność została zarejestrowana w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji 2 lipca 2008 r.

Aby wspólnymi siłami realizować zadania związane z gospodarką odpadami komunalnymi, 15 gmin powiatów:

• strzeleckiego (Kolonowskie, Leśnica, Ujazd, Izbicko),
• prudnickiego (Głogówek, Strzeleczki),
• krapkowickiego (Krapkowice, Walce, Zdzieszowice),
• kędzierzyńsko - kozielskiego (Bierawa, Cisek, Kędzierzyn - Koźle, Pawłowiczki, Polska Cerekiew, Reńska Wieś),

utworzyło Związek Międzygminny „Czysty Region”.

Wówczas (w 2008 r.) obszar Związku miał powierzchnię ponad 1 483 km2, który zamieszkiwało 195,4 tys. osób, co stanowiło 18,9% łącznej liczby mieszkańców województwa opolskiego.

Z dniem 01.01.2014 r. ze Związku Międzygminnego „Czysty Region” wystąpiły gminy Głogówek, Strzeleczki i Krapkowice.
Z dniem 01.01.2015 r.  ze Związku Międzygminnego „Czysty Region” wystąpiła gmina Bierawa.
Z dniem 01.01.2021 r. do Związku Międzygminnego "Czysty Region" wstąpiła gmina Dobrodzień.
Z dniem 01.01.2022 r. do Związku Międzygminnego "Czysty Region" wstąpiła gmina Gogolin.
Z dniem 01.04.2022 r. do Związku Międzygminnego "Czysty Region" wstąpiła gmina Tarnów Opolski.
Z dniem 01.12.2023 r. do Związku Międzygminnego “Czysty Region” wstąpiła gmina Zawadzkie.

Aktualnie Związek zrzesza 15 gmin województwa opolskiego: Cisek, Dobrodzień, Gogolin, Izbicko, Kędzierzyn-Koźle, Kolonowskie, Leśnica, Pawłowiczki, Polska Cerekiew, Reńska Wieś, Tarnów Opolski, Ujazd, Walce, Zawadzkie, Zdzieszowice. 

Obszar Związku zajmuje powierzchnię 1407 km2, który zamieszkuje ponad 165 tys. osób. Stanowi to 17,5 % łącznej liczby mieszkańców województwa opolskiego.

Związek powołany został w celu realizowania następujących zadań:

• budowy i eksploatacji regionalnej instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych w Kędzierzynie - Koźlu;
• odbioru i transportu odpadów komunalnych;
• tworzenie i utrzymanie Punktów Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK);
• informacji i edukacji społeczności lokalnej;
• pozyskiwania środków pomocowych krajowych, zagranicznych i organizacji międzynarodowych na finansowanie realizacji zadań Związku.
   

Członkostwo Gmin w Związku przynosi możliwości w postaci:

• obniżenia nakładów jednostkowych kosztów eksploatacyjnych dzięki wykorzystaniu efektu dużej skali przedsięwzięcia, a tym samym utrzymania relatywnie małych cen usług,
• łatwiejszego dostępu do zewnętrznych źródeł finansowania inwestycji - fundusze ochrony środowiska, fundacje ekologiczne, fundusze UE preferują rozwiązania międzygminne ze  względu na możliwość uzyskania większych efektów ekologicznych,
• obniżenia nakładów finansowych (poziomu środków własnych) na inwestycje ponoszonych przez poszczególne gminy tworzące strukturę Związku.